Opieka Nad Pacjentem z Ilościowymi Zaburzeniami Świadomości

1. Wstęp. Świadomość, mózg – wybrane dane historyczne – Elżbieta Krajewska-Kułak, Cecylia Regina Łukaszuk     1 

1.1. Rozwój badań naukowych mózgu     2 

1.2. Świadomość a mózg     4

1.3. Podsumowanie     5 

2. Występowanie dłuższego upośledzenia świadomości (DUŚ) – Wojciech Maksymowicz     7 

2.1. Epidemiologia     7 

2.2. Przytomność i świadomość     7 

2.3. Różne stany upośledzenia przytomności i świadomości     10 

Śpiączka     10 

Zespół czuwania bez reaktywności     15 

Minimalny stan świadomości (MCS)     15 

Stan minimalnej świadomości (+)     16 

3. Stan po leczeniu operacyjnym odbarczenia kostno-oponowego. Terapia i pielęgnacja – Jacek Szczygielski     21 

3.1. Odbarczenie kostno-oponowe jako metoda terapii     21 

3.2. Procedura operacji odbarczenia i wskazania do leczenia chirurgicznego nadciśnienia śródczaszkowego     22 

3.3. Odbarczenie kostno-oponowe i co dalej? Wpływ na przebieg choroby     26 

3.4. Opieka nad pacjentem po odbarczeniu kostno-oponowym. Zespół poodbarczeniowy     28 

3.5. Zaopatrzenie ubytku kości czaszki: kranioplastyka     30 

3.6. Podsumowanie     35 

4. Padaczka pourazowa – Wojciech Kułak     39 

4.1. Epidemiologia     40 

4.2. Klinika     42

4.3. Diagnostyka     44 

4.4. Terapia     45 

4.5. Podsumowanie     46 

5. Mioklonie a epilepsja – Wojciech Kułak     51 

5.1. Mioklonie – definicja, klinika, epidemiologia     51 

5.2. Mioklonie padaczkowe     53 

5.3. Podsumowanie     58 

6. Zastosowanie pompy baklofenowej w leczeniu spastyczności – Dagmara Szymkowicz-Kudełko     61 

7. Podaż toksyny botulinowej – Anna Święcicka     65 

7.1. Cel podaży     66 

7.2. Hipertonia i spastyczność     67 

7.3. Działanie toksyny botulinowej     68 

7.4. Badanie – wybór mięśni     70 

Najczęściej ostrzykiwane mięśnie w przykurczach spastycznych     73 

Wybór miejsca wkłucia igły w mięsień     75 

7.5. Dawka toksyny botulinowej BTX-A     76 

Rozcieńczenie leku     76 

7.6. Przygotowanie roztworu leku     77 

7.7. Proces podaży toksyny botulinowej BTX-A     77 

7.8. Podsumowanie sposobu realizacji procesu podaży BTX-A     81 

8. Wzajemne oddziaływanie leków – polipragmazja – Ryszard Sot, Piotr Salwa     85 

8.1. Działania niepożądane     98 

Rodzaje działań niepożądanych     98 

Pharmacovigilance w codziennej opiece nad pacjentem i metody zapobiegania działaniom niepożądanym     99 

9. Tracheostomia – Tomasz Grochowski     103 

9.1. Definicje     103 

9.2. Wskazania     104 

9.3. Rodzaje tracheotomii i rurek tracheostomijnych     104

9.4. Pielęgnacja tracheostomii     110 

9.5. Dekaniulacja     111

10. Postępowanie neurologopedyczne w zaburzeniach połykania u pacjentów z ilościowymi zaburzeniami świadomości (IZS) – Edyta Zomkowska, Agnieszka Rakowska     113 

10.1. Postępowanie diagnostyczne     114 

10.2. Postępowanie neurologopedyczne w dysfagii u pacjentów z IZS     116 

11. Przygotowanie pacjenta do dekaniulacji – Magdalena Lausz     119 

12. Codzienna pielęgnacja układu oddechowego – Elżbieta Dróżdż-Kubicka, Beata Janina Olejnik, Anna Baranowska     127 

13. Żywienie enteralne drogą sztucznego dostępu – Elżbieta Dróżdż-Kubicka, Beata Janina Olejnik, Anna Baranowska     133 

13.1. Codzienna pielęgnacja gastrostomii i niskoprofilowej PEG     138 

13.2. Skład i podaż mieszanek żywieniowych     139 

13.3. Problemy techniczne mogące prowadzić do interwencji medycznych     142 

14. Zasady monitorowania podstawowych parametrów życiowych: tętno, ciśnienie tętnicze, saturacja i oddech – Alicja Biaduń     145 

14.1. Tętno     145 

14.2. Ciśnienie tętnicze krwi     147 

14.3. Saturacja     150 

14.4. Oddech     152 

14.5. Podsumowanie     154 

15. Zaburzenia funkcjonowania dolnych dróg moczowych – Renata Wiencław, Beata Modzelewska     157 

15.1. Funkcje i prawidłowe działanie pęcherza moczowego     158 

15.2. Neurogenna dysfunkcja dolnych dróg moczowych     159 

15.3. Diagnostyka neurogennych zaburzeń układu moczowego     161 

Wywiad i ocena kliniczna     161 

Badania laboratoryjne     162 

Badania obrazowe     162 

Badanie urodynamiczne     162 

15.4. Postepowanie urologiczne     163 

Uroterapia     163 

Leczenie farmakologiczne     163

Sposoby odprowadzenia moczu     164 

Leczenie chirurgiczne     165 

15.5. Zapobieganie ZUM     166 

15.6. Pielęgnacja skóry     168 

15.7. Zapobieganie zaparciom     168 

15.8. Przygotowanie opiekunów do CPC     169 

15.9. Typy cewników urologicznych     170 

Bilans płynów     173 

Podsumowanie     175 

16. Fizjoterapia. Zastosowanie sprzętu wspomagającego rehabilitację i codzienne funkcjonowanie pacjenta – Piotr Pawlak     177 

16.1. Podnośniki i systemy transferu pacjenta     180 

Podnośniki jezdne     180 

Podnośniki sufitowe     180 

Podnośniki wannowe     180 

Akcesoria do transferowania pacjentów     181 

16.2. Pionizacja     182 

16.3. Urządzenia multifunkcyjne     183 

16.4. Ortezy     183 

Ortezy kończyn dolnych     184 

Ortezy kończyn górnych     184 

Ortezy tułowia     185 

16.5. Wózki inwalidzkie     185 

Dobór właściwiej wielkości wózka     186 

16.6. Zasady refundacji sprzętu ortopedycznego przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ)     188 

17. Wybrane aspekty terapii EMDR pacjentów z ilościowymi zaburzeniami świadomości (IZS) i ich rodzin – Beata J. Kozielec-Oracka, Kinga Komarzyńska     191 

17.1. Zasoby i reakcje na traumatyczne wydarzenia     192 

17.2. Model AIP     192 

17.3. Terapia EMDR     193 

17.4. Przykładowe możliwości zastosowania EMDR     195 

Doświadczenia intensywnej terapii     195 

Zastosowanie protokołów grupowych EMDR w pracy z rodzinami, rodzeństwem czy zespołami profesjonalistów     196

18. Zespół poOIOMowy u dzieci (PICS-p, post-intensive care syndrome in pediatrics). Istota zaburzenia, strategie pracy i zalecenia dla opiekunów – Justyna Korzeniewska     199 

18.1. Częstość występowania i prognozy     201 

18.2. Czynniki ryzyka PICS-p     202 

18.3. PICS-p a zaburzenia lękowe u dzieci     204 

18.4. PICS-p a zaburzenia lękowe spowodowane stanem ogólnomedycznym     211 

18.5. PICS-p a PTSD     212 

18.6. Dodatkowe strategie pracy z pacjentem w śpiączce obniżające ryzyko PICS-p     217 

19. Zespoły psychiatryczne w ilościowych zaburzeniach świadomości (IZS) ‒ metody leczenia – Agnieszka Kułak-Bejda, Napoleon Waszkiewicz     221 

19.1. Rodzaje zaburzeń świadomości     222 

19.2. Zaburzenia spostrzegania     228 

19.3. Zaburzenia treści myślenia     229 

19.4. Podsumowanie     230 

20. Metody komunikacji z pacjentami z zaburzeniami świadomości – Monika Kumosińska-Ryś, Joanna Celmer-Domańska     233 

20.1. Znaczenie komunikacji oraz motywacji pacjenta dla procesu rehabilitacji     234 

20.2. Możliwości komunikowania się z otoczeniem u pacjentów z diagnozą zaburzeń świadomości     235 

Krótka charakterystyka IZS w odniesieniu do możliwości komunikacyjnych     235 

Komunikacja osób z zaburzeniami świadomości     238 

Wybrane metody i narzędzia do komunikowania się z pacjentami z zaburzeniami świadomości     240 

21. Bezpieczne miejsce, bezpieczna relacja, bezpieczna bliskość – wsparcie psychologiczne osób z zaburzoną świadomością – metoda Arnolda Mindella – Marzena Wasilewska, Tomasz Szwed-Stępkowski     259 

21.1. Rola i zadania psychoterapeuty     262 

21.2. Droga, którą muszą przejść opiekunowie, aby dotrzeć do miejsca, w którym mogą świadomie skorzystać z oferowanej im pomocy     265

21.3. Komunikacja     271 

21.4. Podsumowanie     274 

22. Terapia widzenia w procesie wybudzania ze śpiączki dzieci i dorosłych – Joanna Celmer-Domańska     277 

22.1. Śpiączka a zaburzenia widzenia     278 

22.2. Terapia     284 

23. Znaczenie stymulacji sensorycznej osób z zaburzeniami ilościowymi świadomości – Jolanta Kazanowska     299 

23.1. Neurofizjologiczny proces integracji bodźców     300 

Nadrzędna funkcja układu przedsionkowego     300 

Trzy rodzaje czucia: powierzchniowe, głębokie, trzewne     301 

Wzrok     305 

Słuch     306 

Szczególna rola układu węchowego w stymulacji sensorycznej     307 

Smak jako wypadkowa percepcji kilkuzmysłowej     308 

Integracja bodźców sensorycznych zachodzi na wszystkich piętrach OUN     308 

23.2. Odpowiednio dobrane bodźce zmysłowe jako podstawa neurorehabilitacji     309 

Procesy modulacji zależne od siatkowatego układu aktywującego     310 

Dowody naukowe na związek stymulacji sensorycznej z poprawą stanu pacjentów będących w zmienionym stanie świadomości     311 

24. Muzykoterapia – Anna Adamczuk     315 

24.1. Korzyści z muzykoterapii     316 

24.2. Cele muzykoterapii     318 

24.3. Badania     318 

24.4. Wybrane techniki muzykoterapeutyczne     320 

25. Stymulacja pacjentów w śpiączce za pomocą treningu uwagi słuchowej Tomatisa. Audio-psycho-fonologia wsparciem w rehabilitacji pacjentów w śpiączce – Małgorzata Szurlej     329 

26. Terapia z udziałem psa u pacjentów z ilościowymi zaburzeniami świadomości (IZS) – Anna Smorczewska-Kiljan, Magdalena Nawarecka-Piątek     333 

26.1. Wsparcie z udziałem zwierząt     335 

26.2. Terapia z udziałem zwierząt     335

26.3. Edukacja z udziałem zwierząt     335

26.4. Aktywności z udziałem zwierząt     336

26.5. Coaching/doradztwo z udziałem zwierząt     336

27. Sytuacja socjalno-prawna pacjentów z ilościowymi zaburzeniami świadomości (IZS) i ich rodzin     343

27.1. Ubezwłasnowolnienie – Maria Narojczyk     343

27.2. Ulgi i uprawnienia dla osób niepełnosprawnych – Agata Gontarz     345 

Niepełnosprawność i stopień niepełnosprawności     345 

Renta socjalna     346 

Dodatkowy urlop wychowawczy     346 

Ulgowe przejazdy i karta parkingowa     346

Skorowidz     351