Sercowo-płucne Testy Wysiłkowe Ewa Straburzyńska-Migaj

1. Fizjologiczne podstawy testów wysiłkowych – Karol KAMIŃSKI     1

2. Zasady prowadzenia testów sercowo-płucnych     11

2.1. Warunki wykonywania spiroergometrycznych testów wysiłkowych – Małgorzata KURPESA     11

Wyposażenie pracowni     11

Personel     13

Bezpieczeństwo badania     14

2.2. Protokoły stosowane przy wykonywaniu CPET – Małgorzata KURPESA     15

2.3. Systemy do analizy gazów oddechowych – Maciej MACHOWSKI     19

Analiza gazów oddechowych     20

Kalibracja sprzętu     23

3. Badanie spirometryczne dla potrzeb sercowo-płucnego testu wysiłkowego – Tomasz PIORUNEK     25

3.1. Wskazania i przeciwwskazania do spirometrii     28

Wskazania do spirometrii     28

Względne przeciwwskazania do spirometrii     29

3.2. Warunki wykonywania spirometrii     30

3.3. Kryteria poprawności badania i powtarzalności pomiarów     31

3.4. Kryteria rozpoznania i oceny zaawansowania zaburzeń wentylacji     33

3.5. Przykłady wyników badań spirometrycznych     35

4. Najważniejsze parametry testu spiroergometrycznego – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     39

4.1. Parametry wydolności i czynności układu krążenia     40

Zużycie tlenu (VO2)     42

Eliminacja dwutlenku węgla (VCO2)     44

Współczynnik wymiany oddechowej (RER)     44

Próg beztlenowy, próg wentylacyjny (AT, VT)     45

Puls tlenowy     46

4.2. Parametry wentylacyjne CPET     46

Rezerwa oddechowa     47

Wentylacja oscylacyjna     47

4.3. Parametry sprawności wymiany gazowej w płucach     47

Wentylacyjny równoważnik dwutlenku węgla i tlenu     48

Wskaźnik sprawności wentylacji podczas wysiłku (VE/VCO2 slope)     49

Ciśnienie parcjalne CO2 i O2 w powietrzu końcowowydechowym (PETO2 i PETCO2)     49

4.4. Parametry klasycznego elektrokardiograficznego testu wysiłkowego (ExT)     50

5. Interpretacja wyników testu spiroergometrycznego – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     55

5.1. Wykresy Wassermana     58

5.2. Zużycie tlenu (VO2)     60

5.3. Puls tlenowy (puls O2)     62

5.4. Próg beztlenowy, próg wentylacyjny     63

5.5. Wentylacja     65

5.6. Równoważnik wentylacyjny VO2 i VCO2     67

5.7. Wskaźnik efektywności wentylacji (VE/VCO2 slope)     67

5.8. Ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla w powietrzu końcowowydechowym     68

5.9. Rezerwa sercowa     68

5.10. Wskaźnik chronotropowy     70

5.11. Powysiłkowe zwalnianie częstotliwości serca (HRR)     70

5.12. Raport końcowy     71

6. Zastosowanie testu w wybranych sytuacjach klinicznych     73

6.1. Pacjent z niewydolnością serca – Magdalena DUDEK     73

Szczytowe pochłanianie tlenu     75

Współczynnik wymiany oddechowej     77

Submaksymalny test spiroergometryczny     77

Wydajność wentylacji     77

Próg wentylacyjny     78

Ciśnienie końcowowydechowe dwutlenku węgla (PETCO2)     79

Wentylacja oscylacyjna     79

Wskaźnik wydajności zużycia tlenu (OUES)     80

Wysiłkowa moc wentylacyjna     80

Seryjne testy spiroergometryczne     80

Oszacowanie ryzyka za pomocą testu spiroergometrycznego ograniczonego objawami u pacjenta z HF     82

CPET u pacjenta z HF a choroby współtowarzyszące     82

Podsumowanie     85

6.2. Pacjent z podejrzeniem lub potwierdzoną kardiomiopatią przerostową – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     89

6.3. Test spiroergometryczny w diagnostyce różnicowej duszności wysiłkowej – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     92

6.4. Pacjent z podejrzeniem lub potwierdzonym nadciśnieniem płucnym – Jacek MIGAJ     97

Mechanizmy patologiczne     98

Parametry badane podczas sercowo-płucnego testu wysiłkowego     98

Podsumowanie     105

6.5. Sercowo-płucny test wysiłkowy w diagnostyce chorób układu oddechowego – Marcin GRABICKI     107

6.6. Sercowo-płucne testy wysiłkowe w rehabilitacji kardiologicznej – Dominika SZALEWSKA, Piotr NIEDOSZYTKO     115

Wysiłek fizyczny w rehabilitacji kardiologicznej     115

Wykorzystanie CPET w planowaniu wysiłku fizycznego     115

Kwalifikacja do CPET w czasie rehabilitacji kardiologicznej     116

Odrębności w wykonaniu CPET w celach rehabilitacji kardiologicznej     116

Planowanie treningu na podstawie CPET     116

Ocena efektów rehabilitacji kardiologicznej     119

Podsumowanie     120

6.7. Sportowcy wyczynowi – Krzysztof KUSY     121

Cele testu     121

Specyfika procedur testowych     122

Wskaźniki i interpretacja     131

6.8. Sercowo-płucne testy wysiłkowe u dzieci – Katarzyna ŁUCZAK-WOŹNIAK, Bożena WERNER     139

Różnice w przeprowadzaniu sercowo-płucnego testu wysiłkowego pomiędzy pacjentami pediatrycznymi a dorosłymi     140

Wskazania do wykonania sercowo-płucnego testu wysiłkowego u dzieci     140

Przygotowanie pacjenta do badania     142

Wybór protokołu     142

Różnice w mierzonych parametrach u pacjentów pediatrycznych i u dorosłych     144

Powikłania testu wysiłkowego     155

Wybrane sytuacje szczególne     155

Podsumowanie     158

6.9. Sercowo-płucny test wysiłkowy z oceną obrazową (spiroergoechokardiografia) – Krzysztof SMARŻ     160

Warunki techniczne i oceniane parametry     161

Zastosowanie kliniczne     164

Podsumowanie     168

7. Przypadki kliniczne     173

PRZYPADEK 1. Zdrowy mężczyzna, badanie na cykloergometrze i bieżni – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     173

PRZYPADEK 2. Sportowiec – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     176

PRZYPADEK 3. Zdrowa kobieta – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK 178

PRZYPADEK 4. Pacjent z kardiomiopatią alkoholową przed okresem abstynencji i po nim – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     181

PRZYPADEK 5. Pacjent z kardiomiopatią rozstrzeniową przed umiarowieniem przewlekłego migotania przedsionków i po nim – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     184

PRZYPADEK 6. Pacjent z chorobą nadciśnieniową serca z migotaniem przedsionków – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     188

PRZYPADEK 7. Pacjent z chorobą wieńcową w okresie niewydolności serca – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     190

PRZYPADEK 8. Pacjent z przewlekłą niewydolnością serca i otyłością – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     193

PRZYPADEK 9. Pacjent z przewlekłą niewydolnością serca przed wszczepieniem układu do stymulacji resynchronizującej (CRT) i po wszczepieniu CRT – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     195

PRZYPADEK 10. Pacjentka z kardiomiopatią rozstrzeniową i POChP – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     199

PRZYPADEK 11. Pacjent z POChP, sarkoidozą i pylicą płuc w okresie nadciśnienia płucnego – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     201

PRZYPADEK 12. Pacjent z POChP i rozedmą pęcherzową płuc – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     204

PRZYPADEK 13. Pacjent z mukowiscydozą – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     206

PRZYPADEK 14. Pacjent z kardiomiopatią przerostową – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     208

PRZYPADEK 15. Pacjent z kardiomiopatią przerostową z ponadprzeciętną tolerancją wysiłku – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     210

PRZYPADEK 16. Pacjentka z kardiomiopatią przerostową z nieprawidłową odpowiedzią ciśnienia tętniczego – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ, Hubert POPIAK     213

PRZYPADEK 17. Pacjentka z nadciśnieniem płucnym tętniczym – Karol KAMIŃSKI     215

PRZYPADEK 18. Pacjentka z zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym – Jacek MIGAJ     217

PRZYPADEK 19. Pacjent poddany rehabilitacji kardiologicznej – Dominika SZALEWSKA, Piotr NIEDOSZYTKO     220

PRZYPADEK 20. Pacjent z poprawą wydolności po rehabilitacji kardiologicznej – „responder” (badanie CPET-ESE) – Krzysztof SMARŻ     222

PRZYPADEK 21. Pacjent bez poprawy wydolności po rehabilitacji kardiologicznej – „non-responder” (badanie CPET-ESE) – Krzysztof SMARŻ     226

PRZYPADEK 22. Przewlekła niewydolność serca – ocena spiroergometryczna leczenia zgodnego z zaleceniami 2016/2021 – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     229

PRZYPADEK 23. Przewlekła niewydolność serca z poprawą frakcji wyrzutowej – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     233

PRZYPADEK 24. Ocena spiroergometryczna pacjenta z zaawansowaną niewydolnością serca przed przeszczepieniem serca i po przeszczepieniu – Magdalena DUDEK, Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     236

PRZYPADEK 25. Mężczyzna po COVID-19 – Ewa STRABURZYŃSKA-MIGAJ     240

Sportowcy wyczynowi – wprowadzenie do przypadków 26–34 – Krzysztof KUSY     242

PRZYPADEK 26. Kobieta uprawiająca kajakarstwo – Krzysztof KUSY     243

PRZYPADEK 27. Mężczyzna uprawiający boks amatorski – Krzysztof KUSY     245

PRZYPADEK 28. Kobieta uprawiająca triathlon – Krzysztof KUSY     247

PRZYPADEK 29. Mężczyzna uprawiający kolarstwo – Krzysztof KUSY     249

PRZYPADEK 30. Mężczyzna uprawiający chód sportowy – Krzysztof KUSY     251

PRZYPADEK 31. Kobieta uprawiająca sprint lekkoatletyczny – Krzysztof KUSY     253

PRZYPADEK 32. Mężczyzna uprawiający futsal – Krzysztof KUSY     256

PRZYPADEK 33. Kobieta uprawiająca tenis – Krzysztof KUSY     258

PRZYPADEK 34. Mężczyzna uprawiający taekwondo olimpijskie – Krzysztof KUSY 260

Skorowidz     263